Wysoki skok gospodarczy w przeciągu ostatnich lat sprawił, że cudzoziemcy coraz chętniej przyjeżdżają do naszego kraju, nie tylko w celach turystycznych, lecz także zarobkowych. Nie ma znaczenia, czy pracodawca decyduje się zatrudnić cudzoziemca na specjalistyczne stanowisko, czy też do prostych robót fizycznych, w każdym z tych przypadków ma obowiązek dokonać tego zgodnie z przepisami prawa.
Kto może zatrudnić pracowników z zagranicy?
Jak wygląda zatrudnienie cudzoziemców w Polsce?
Jakie formalności musi spełnić cudzoziemiec, aby mógł starać się o zatrudnienie?
Kto może zatrudniać cudzoziemców na terenie Polski?
Ustawa o promocji zatrudnienia stanowi, że obcokrajowców mogą zatrudniać osoby fizyczne, osoby prowadzące działalność gospodarczą, przedsiębiorstwa funkcjonujące w formie spółek oraz fundacje i stowarzyszenia. Jednym z najważniejszych wymagań jest to, aby pracodawca miał siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej, natomiast w zależności od rodzaju oferowanej pracy, obywatelstwa, sytuacji społecznej, zawodowej czy nawet rodzinnej potencjalnego pracownika prawo nakłada na pracodawcę dodatkowe wymagania.
Kto może wykonywać pracę na terytorium Rzeczypospolitej?
Aby cudzoziemiec mógł wykonywać pracę na terytorium Rzeczypospolitej, musi m.in.:
– posiadać status uchodźcy nadany w Rzeczypospolitej Polskiej;
– zostać mu udzielona ochrona uzupełniająca w Rzeczypospolitej Polskiej;
– posiadać zezwolenie na pobyt stały w Rzeczypospolitej Polskiej;
– posiadać zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej w
Rzeczypospolitej Polskiej;
– posiadać zgodę na pobyt ze względów humanitarnych;
– posiadać zgodę na pobyt tolerowany w Rzeczypospolitej Polskiej;
– korzystać z ochrony czasowej w Rzeczypospolitej Polskiej.
Ustawa o promocji zatrudnienia nie dotyczy obywateli:
– państw członkowskich Unii Europejskiej;
– Europejskiego Obszaru Gospodarczego – oprócz państw członkowskich UE są to Norwegia,
Islandia i Liechtenstein;
– Szwajcarii;
– państwa mogącego korzystać ze swobody przepływu osób na podstawie umowy zawartej z
Unią Europejską i jej państwami członkowskimi,
Cudzoziemców z powyższych krajów pracodawcy mogą zatrudniać na takich samych warunkach jak obywateli Rzeczypospolitej.
Pracodawca może zawrzeć z obcokrajowcem następujące rodzaje umów:
– umowa o pracę na okres próbny, na czas określony, na czas nieokreślony;
– umowa zlecenie;
– umowa o dzieło;
– umowa o pracę nakładczą;
– umowa o pomocy przy zbiorach.
Procedura uproszczona
Powierzenie pracy cudzoziemcowi na podstawie oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy jest procedurą uproszczona i pozwala ona obywatelowi jednego z 6 państw: Republiki Armenii, Republiki Białoruś, Republiki Gruzji, Republiki Mołdawii, Federacji Rosyjskiej i Ukrainy wykonywać pracę w Polsce przez 6 miesięcy w okresie 12 następujących po sobie miesięcy bez konieczności uzyskania zezwolenia na pracę.
Warunkiem skorzystania z procedury uproszczonej jest uzyskanie przez pracodawcę wpisu do ewidencji oświadczeń w Powiatowym Urzędzie Pracy oraz posiadanie przez cudzoziemca dokumentu potwierdzającego tytuł pobytowy w Polsce, uprawniającego go do wykonywania pracy na terytorium Polski.
Oświadczenie pracodawca składa osobiście w Powiatowym Urzędzie Pracy lub poprzez stronę internetową www.praca.gov.pl.
Wymagane dokumenty:
- oświadczenie, w którym należy wskazać: dane pracodawcy, dane cudzoziemca, którego zamierza się zatrudnić, datę rozpoczęcia i okres wykonywania pracy, rodzaj umowy będącej podstawą wykonywania pracy, wysokość wynagrodzenia brutto, podklasę Polskiej Klasyfikacji Działalności Gospodarczej, zawód i miejsce wykonywania pracy.
- ważny dokument tożsamości, kopię wszystkich wypełnionych stron ważnego dokumentu podróży cudzoziemca
- oświadczenie o niekaralności
- dowód wpłaty ( podmiot zamierzający powierzyć pracę cudzoziemcowi, przed złożeniem oświadczenia, dokonuje wpłaty w wysokości: 30 zł.)
O wydanie zezwolenia na pobyt czasowy i pracę zawsze wnioskuje osobiście cudzoziemiec, dla którego ma być wydane takie zezwolenie nie później niż w ostatnim dniu jego legalnego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Procedura uzyskania zezwolenia na pobyt czasowy i pracę dla cudzoziemca jest bardzo korzystna, bo wszystkie formalności legalizujące pobyt i zatrudnienie odbywają się w ramach jednego postępowania administracyjnego. Cudzoziemcowi, który uzyskał zezwolenie na pobyt czasowy i pracę na terytorium Polski, wydawana jest karta pobytu. Zezwolenie na pracę jest wydawane na czas określony, który nie może być dłuższy niż 3 lata, z możliwością ubiegania się o kolejne zezwolenia.
Wymagane dokumenty:
– wypełniony „Wniosek pobyt czasowy” i „Załącznik Nr 1 do wniosku na pobyt czasowy”.
– skserowany cały paszport cudzoziemca
– 4 zdjęcia paszportowe
– opłata 440zł do właściwego miejscowo urzędu np.: Urząd Miejski w Białymstoku – Departament Finansów Miasta (z dopiskiem
opłata za udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy i pracę – podając imię i nazwisko)
Spełnienie powyższych 4 elementów oznacza, brak błędów formalnych, a co za tym idzie nie wstrzymuje tempa postępowania, ponieważ w dalszej części postępowania cudzoziemiec zostaje wezwany do doręczenia dodatkowych dokumentów takich jak:
– świadectwo pracy od ostatniego pracodawcy, gdy cudzoziemiec wykonywał wcześniej pracę
u innego pracodawcy lub aktualna umowa zlecenie/ umowa o pracę albo inna umowa na której
cudzoziemiec pracuje
– dokumenty w celu poświadczenia źródła stabilnego i regularnego dochodu wystarczającego
na pokrycie kosztów utrzymania np. PIT 11 oraz UPO
– dokumenty potwierdzające posiadanie ubezpieczenia zdrowotnego (ZUS ZUA)
– umowa użyczenia lokalu albo umowa najmu lokalu
Zatrudnienie cudzoziemców a zezwolenie na pracę.
Zezwolenie na pracę typu A, B, C, D, E musi zostać zainicjowane przez pracodawcę jeszcze przed przyjazdem cudzoziemca do Polski, np. na podstawie wizy. Pracodawca występuje do właściwego miejscowo wojewody, natomiast o zezwolenie na pracę sezonową typu S do właściwego miejscowo starosty. Pracodawca zamierzający zlecić wykonywanie pracy obcokrajowcowi, może złożyć wniosek w biurze podawczym właściwego urzędu ; za pośrednictwem operatora pocztowego lub drogą elektroniczną korzystając ze strony – www.praca.gov.pl. Wniosek należy złożyć maksymalnie 30 dni przed planowanym terminem zatrudnienia.
Wymagane dokumenty do zezwolenia typu A:
– wypełniony zgodnie z pouczeniem formularz wniosku o wydanie zezwolenia na pracę oraz
oświadczenie
– podpisane 2 klauzule informacyjne dotyczące ochrony danych osobowych
– umowa spółki – w przypadku gdy podmiotem powierzającym wykonywanie pracy
cudzoziemcowi jest spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji lub spółka
cywilna
– oświadczenie o niekaralności
– ważny dowód osobisty lub ważny dokument podróży pracodawcy
– kopia wszystkich wypełnionych stron z ważnego dokumentu podróży cudzoziemca
– dowód wpłaty (100,00 PLN – w przypadku, gdy praca cudzoziemca ma trwać dłużej niż 3 miesiące;
50,00 PLN – w przypadku, gdy praca cudzoziemca ma trwać nie dłużej niż 3 miesiące).
Zezwolenie na pracę jest wydawane na czas określony, który nie może być dłuższy niż 3 lata. Przy czym jeśli cudzoziemiec będzie pełnił funkcję w zarządzie osoby prawnej, która zatrudnia więcej niż 25 osób, organ może wydać zezwolenie na pracę na okres nawet do 5 lat.
Zezwolenie na pracę może zostać przedłużone.
Przedłużenie zezwolenia następuje na pisemny wniosek pracodawcy złożony nie wcześniej niż w terminie 90 dni i nie później niż w terminie 30 dni przed upływem okresu ważności zezwolenia na pracę.
Wymagane dokumenty:
– wypełniony zgodnie z pouczeniem formularz wniosku o wydanie przedłużenia zezwolenia na
pracę oraz oświadczenie,
– podpisane 2 klauzule informacyjne dotyczące ochrony danych osobowych;
– ważny dowód osobisty lub ważny dokument podróży pracodawcy,
– umowa spółki – w przypadku gdy podmiotem powierzającym wykonywanie pracy
cudzoziemcowi jest spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji lub spółka
cywilna
– kopia wszystkich wypełnionych stron z ważnego dokumentu podróży cudzoziemca,
– dowód wpłaty,
(50,00 PLN – w przypadku, gdy praca cudzoziemca ma trwać dłużej niż 3 miesiące;
25,00 PLN – w przypadku, gdy praca cudzoziemca ma trwać nie dłużej niż 3 miesiące)
– umowa zawarta między pracodawcą, a cudzoziemcem, będąca podstawą wykonywania pracy
zgodnie z aktualnym zezwoleniem na pracę,
– dokumenty potwierdzające opłacanie składek na ubezpieczenie społeczne, jeżeli były
wymagane w związku z wykonywaniem pracy przez cudzoziemca;
Wojewoda może zażądać przedstawienia dodatkowych dokumentów potwierdzających spełnienie innych wymagań.
UWAGA !
Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy o cudzoziemcach oraz niektórych innych ustaw, 18 listopada 2021 ustawa została przekazana do Senatu.
Projekt ma na celu przede wszystkim usprawnienie postępowań dotyczących udzielania
cudzoziemcom zezwoleń na pobyt czasowy, które są najczęściej udzielanym rodzajem zezwoleń w Polsce. Od kilku lat obserwowany jest wzrost ogólnej liczby wniosków o udzielenie zezwoleń pobytowych na terytorium Polski, w szczególności zezwoleń na pobyt czasowy i pracę składanych do urzędów wojewódzkich, co przekłada się na coraz dłuższy czas oczekiwania na rozpatrzenie tych spraw. Wprowadzone zostaną uproszczenia dotyczące udzielania cudzoziemcom zezwoleń na pobyt czasowy i pracę.
Wprowadzone zostaną zmiany dotyczące postępowań w sprawie wydania zezwolenia na pracę sezonową oraz oświadczeń o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi poprzez wydłużenie okresu dopuszczalnej pracy do 24 miesięcy.
